Karın Ağrısı, İshal, Kusma
Kovid-19 nedeniyle yaklaşık 2 yıldır artık toplumun ve çocukların bağışıklığı ciddi derecede düşmüş durumda. Bundan dolayı bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde norovirüs hastalığı daha sık hastalık yapabilir. Özellikle bir kış hastalığıdır. Şu an ciddi belirtilerle acilde artış yaşanıyor.
Norovirüs Belirtileri
Norovirüs çok bulaşıcı mide ve bağırsak virüsüdür. Enfekte bir kişiyle doğrudan ya da dolaylı temas yoluyla çok hızlı bir şekilde geçebilir. Özellikle hastaneler, okullar ve 5 yaş altındaki kreşlerde çok hızlı yayılabilir. En önemli komplikasyonları ve ölüm nedenlerinden biri dehidrasyondur. Yani vücudun susuz kalmasıdır. Eğer mide bulantıları, karın ağrısına eşlik eden bir kusma olayı var ise mutlaka damar yolundan sıvı tedavisi verilmelidir. Yoksa susuz kalmaya bağlı ölümler olabilir. Özellikle uzun süren norovirüs vakalarında vücut çok miktarda su kaybedebilir.
Vücudun Su Kaybettiğinin Belirtileri
- Ağız ve boğaz kuruluğu
- İdrar çıkışında azalma
- Koyu renkli idrar
- Bebekler 6 ile 8 saat arasında bebek bezini ıslatmamışsa
- Çocuklarda 12 saat içinde bir idrar yapmamışsa
- Uyku hali ve yorgunluk
- Ciddi baş dönmeleri
- Kalp atışları hızlı ise
- Bağışıklık sistemi düşükse
- Önceden kronik bir rahatsızlığınız varsa
- Bu semptomlar görüldüğünde hastaneye gidip damar yolundan tedavi yapılmalıdır.
Norovirüs Nedir?
Norovirüs, koronavirüs kadar etkin olmasa bile en az onun kadar bulaşıcı özelliği bulunmaktadır. Genellikle hastalık her ay görülebilmekle beraber özellikle kış mevsiminde kapalı ortamlarda kalındığından dolayı daha fazla görülüyor. 5 yaş altında daha sık görülebiliyor ama yaş sınırı olmadan herhangi bir yaşı da etkileyebiliyor.
Norovirüs, karın ağrısı ve mide bulantısıyla başlar devamında ishal ve baş ağrısı, ateş, kas ağrıları, vücut ağrıları, mide ağrısı, mide krampları, halsizlik ve yorgunlukla kendini gösterebilir. Küçük çocuklarda, yaşlı bireylerde, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ciddi bulgulara hatta ölüme neden olabilir.
Norovirüs Tedavisi Nasıl Olur?
Norovirüs kuluçka süresi 18- 72 saattir. Hastaların büyük bir çoğunluğunda ilk belirti karın ağrısıdır. Karın ağrısından sonra genellikle mide bulantısı, kusma ve ishal eşlik edebilir. Hasta günde 4 ila 8 kez kansız, mukosız orta miktarda dışkılama ve ishal görülebilir. Çok az kişide ateş görülür. Ateş 37,5 dereceyi görebilir. Halsizlik, baş ağrısı, kas ve karın ağrıları 1 ve 3 gün arasında devam edebilir.
Hasta 1-3 gün içerisinde kendi kendini toparlayabilir. Virüs olduğu için herhangi bir ilaç tedavisi yok. Bol bol sıvı alıp dinlenerek hazmı kolay ürünler tüketmek gerekiyor. Yağlı ve kızartma türü yiyeceklerden uzaklaşarak daha çok haşlama yiyecekleri tüketmek faydalı olabilir. Çok az vakalarda hastanede yatış neden olabilir. Özellikle sıvı kaybı yaşayanlarda damar yolundan sıvı takviyesi yapılarak 1 ve 3 gün içinde tedavi mümkündür. Norovirüs dünya çapından her yıl yaklaşık 700 milyona yakın kişiyi hasta edebiliyor. Her yıl da yaklaşık 200 bin ölümle sonuçlanabiliyor. Bunlar 1 yıl önceki veriler. 5 yaş altındaki çocuklar daha sık etkilenebiliyor. Özellikle kış aylarında daha sık salgın yapabiliyor. ABD’de gıda hastalıkların yaklaşık yarısının nedeni norovirüstür.
Norovirüs Bulaşıcı mı?
Norovirüs için özel bir ilaç yoktur. Bakteriyel bir enfeksiyon değildir. Antibiyotikler norovirüs hastalığında kullanılmaz. Unutulmaması gereken en önemli nokta 1 ve 3 gün içinde norovirüs hastalığı kendi kendine geçebiliyor fakat vücudumuzda 2 hafta boyunca taşıyabiliriz. Bu neden etrafa bulaştırmamaya dikkat etmeliyiz.
Norovirüs Nasıl Bulaşır?
Esas bulaş ağız-dışkı yoluyla olup kusmukla da olabilir. Bulaşma sıklıkla yuvalarda, göçmen kamplarında, tatil yapılan kamplarda, hastanelerde, okullarda, restorantlarda, gemilerde, askeri birliklerde ve aile içi bireylerde görülmekte ve bu gruplarda salgınlar yapabilmektedir. Norovirus salgınları genellikle, kişiden kişiye temas (%35), kontamine su (içme suyu, havuz suları, göl suları, buz küpleri) ve gıda (midye, istiridye gibi kabuklu deniz hayvanları, salatalar, dondurma, soğuk yiyecekler, sandviç, taze sebze ve meyveler) ile oluşmaktadır. Virüsün ısı ve klorlamaya nispeten dirençli olması su ve gıdayla bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Virüsün dışkıyla atılımı uzun süre (>3 hafta) devam etmekte olup ilk 24- 48 saatte atılımı en üst düzeydedir.