Bebeklerde Kalça Çıkığı
Bebeklerde kalça ekleminin gelişimini tamamlayamaması sonucu ortaya çıkan kalça çıkıklığı (displazi) her 1000 bebekten 2’sinde meydana geliyor. Leğen kemiği ile uyluk kemiğinin eklem bölgesine uyumsuz yerleşmesi kalça çıkıklığını oluşturur. Uyluk kemiğiyle leğen kemiğinin eklem bölgesi gelişimi sırasındaki uyumsuzluğu kalça ekleminin tam oluşmamasına sebep olur.
Bu da kalça çıkığını meydana getirir. Yeni doğan bebekler arasında yaygın olarak görülen kas-iskelet sorunundan biri olan kalça çıkıklığı erken dönemde fark edilmezse ilerleyen zamanlarda kalıcı sakatlığa yol açarak daha büyük sıkıntılar doğurabilir.
Yeni doğan bebeğin kalçasının sağlıklı bir şekilde hareket edebilmesi için bacaklar serbest bırakılarak kısıtlanmamalıdır.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Bebeklerde kalça çıkığı durumunda herhangi bir belirti görülmeyebilir. Bu sebeple düzenli doktor kontrolleri erken tanı için gereklidir. Rahatsızlık bebeklerde çeşitli belirtilerle de seyredebilir. Bu belirtiler
- İki bacak arasında uzunluk farklı olması,
- Kalça eklemi hareketlerinde sınırlılık, örneğin bacakların dışa doğru açılamaması,
- Kalça ve bacaklardaki deri katlantılarının sayı ve şeklinde asimetri,
- Oturma, emekleme, yürüme gibi fonksiyonları içeren kaba motor gelişimde gerilik,
- Yürüyen bebeklerde aksama,
- Kalça eklemi hareket ettirildiğinde tıklama sesi duyulması şeklinde sıralanabilir.
Tedavi edilmeyen kalça çıkığı, kalça ekleminde kalıcı bozukluğa bağlı çeşitli şikâyetlere neden olur. Bu şikâyetlerden bazıları;
- Topallayarak yürüme,
- Kalçada genç yaşlarda başlayan ağrı,
- Eklemde aşınmaya bağlı erken dönemde osteoartrit gelişimi,
- Eklem hareketlerinde kalıcı kısıtlılık olarak sıralanabilir.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Teşhisi
Bebeklerde kalça çıkığının erkenden teşhis edilebilmesi için doğumda tarama yapılır. Doğumdan sonraki 72 saat içinde bebeğinizin kalçaları yenidoğan muayenesinin bir parçası olarak kontrol edilir. Sonraki kalça muayenesi bebek 6-8 haftalıkken gerçekleştirilir. Daha sonra bebek 1 yaşına gelene kadar düzenli aralıklarla taramalara devam edilir. En yaygın olarak kullanılan tarama yöntemi kalça eklemlerinin fiziksel muayenesidir. Muayene, herhangi bir sorun olup olmadığını kontrol etmek için bebeğinizin kalça eklemlerinin nazikçe manipüle edilmesini içerir. Muayene sırasında bebeğe herhangi bir rahatsızlık verilmez. 3 aydan daha büyük bebek ve çocuklarda ise kalça çıkığını gösteren bulgular kalça ekleminin yana doğru hareketinde sınırlılık ve tek kalça etkilenmişse bacak uzunluklarında ve deri katlantılarında farklılık şeklindedir
Kalça çıkığı tanısını doğrulamak için görüntüleme testleri yapılabilir. Bu amaçla 3 aylıktan küçük bebeklerde kalça ultrasonu yapılırken, daha büyük bebek ve çocuklarda kalça ekleminin direkt grafisi çekilir. Aşağıdaki durumlarda, genellikle birkaç hafta içinde bir ultrason taraması önerilir.
- Kalça ekleminde gevşeklik hissedilmesi
- Ailede çocukluk çağı kalça problemleri öyküsü varlığı
- Bebek makat pozisyonunda doğmuşsa (ayakları aşağıya bakacak şekilde)
- İkiz ya da üçüz gebelik durumunda
- 37 Haftalık gebelikten önce doğan bebeklerde
Bebeklerde kalça çıkığı tedavisi nasıl yapılır?
Erken dönemde teşhis edilen vakalarda tedavi ameliyatsız yapılır. İlk 6 ayda sadece atel ve basit bazı önlemlerle kalça çıkığının tedavisi mümkündür. 6 aydan büyük bebeklerde ise genel anestezi altında cerrahi işlemle çıkık femur başının yerine yerleştirilmesi gerekir. Sonrasında da alçı uygulaması yapılır. Tedaviden sonra hasta takibe alınır ve olası bir olumsuz durumda müdahale edilir. Tedavi ilk 6 ayda yapılırsa tamamen iyileşme oranı %100’e yakındır
İlk 6 ayda gelişimsel kalça displazisi tanısı alan bebeklere genellikle özel bir kumaş ateli uygulanır. Bu, bebeğin kalçalarının ikisini de sabit konumda tutar ve normal şekilde gelişmelerini sağlar. Atelin birkaç hafta boyunca sürekli olarak takılması ve sağlık profesyoneli dışındaki kişiler tarafından çıkarılmaması gerekir. Kontrol randevularında atelin gerekli ayarlamaları doktor tarafından yapılır. Doktor, ayrıca atel takılıyken bebeğe nasıl bakım yapılacağı konusunda ayrıntılı öneri ve talimatlar verir.
Kalça çıkığı 6 aylıktan sonra teşhis edildiyse veya atel uygulaması işe yaramadıysa genel anestezi altında eklemin uygun konuma getirilmesi gerekebilir. Bu işlem redüksiyon olarak adlandırılır ve femur topunun tekrar kalça soketine yerleştirilmesini içerir. Redüksiyon işleminden sonra alçı uygulaması yapılır. Alçının işlemden sonra en az 6 hafta kalması gerekir. Daha sonra eklemlerin düzeldiğinden emin olmak için kalçaların tekrar genel anestezi altında kontrol edilmesi gerekir. Bu incelemeden sonra, kalçanın tamamen stabilize olmasını sağlamak için muhtemelen en az 6 hafta daha eklemin alçıda kalmasına ihtiyaç duyulur.