Mide Bulantısı
Mide bulantısı, vücudun farklı mekanizmalarından gelen uyarılar sonucunda midede bulantı hissinin ortaya çıkması ve kusmaya kadar varabilen bir tepkidir. Mide bulantısı için mide hastalığı demek doğru değildir. Mide bulantısına terleme, soluk beniz, aşırı tükürük salgılama, kalbin yavaş atması, tansiyonun düşmesi ve iştahsızlık da eşlik edebilir.
Kusma
Kusma, beynin ‘medulla oblongata’ bölümünün arka kısmında bulunan ‘kusma merkezi’ tarafından düzenlenir. Bu merkez, beynin duygusal, görsel ve işitsel bölgelerinden, iç kulak ve sindirim sisteminden gelen uyarıları alır. Kusma merkezi, sindirim sistemi, vücuttaki diğer organlar, beyin korteksi, denge organı ile kimyasal maddelere karşı duyarlı olan almaçlar, inceleme alanından sinirsel uyarı almaktadır. Kişide mide bulantısı sonrası karşı konulmaz bir kusma duygusu gelişir. Bunu değerlendirip kusma olayının başlaması için karın kasına, diyaframa kasılma, mideye ve de özofagus kasına sinirsel uyarı yollamaktadır.
Sabah Mide Bulantısı Neden Olur?
Kişi sabah uyandığında bulantı hissi mevcutsa uyku nedeniyle uzamış açlığın getirdiği bir problem olabilir. Açlık hissi bastırıldığında geçen bir bulantı herhangi bir soruna işaret etmez. Hissedilen mide bulantısına halsizlik, terleme, çarpıntı gibi bulgular da ekleniyorsa kan şekeri düşüklüğü olabilir. Aynı şekilde mide bulantısına halsizlik ve hiçbir şey yapmak istememe gibi durumlarda ise depresyondan şüphelenilebilir. Bunun yanı sıra geniz akıntıları sabah uyanıldığında mide bulantısı yaşatabilir.
Mide Bulantısı Nedenleri
Mide bulantısının pek çok farklı nedeni olabilir. İlk akla gelen mide hastalıkları olsa da her zaman mide bulantısının nedeni mide değildir. Bulantı ve kusma sadece gastroenteroloji, dahiliye, jinekoloji, psikiyatri, nöroloji, KBB gibi farklı branşları ilgilendirebilen bir rahatsızlıktır. Çok ciddi hastalıkların da belirtisi olabileceğinden mutlaka doktor kontörlünde önlem alınmalıdır. İlk akla gelen mide bulantısı nedenleri şöyledir;
- Mide-bağırsak enfeksiyonları
- Gıda zehirlenmeleri
- Ani başlayan gastritler
- Mide hastalıkları
- Akut gastrit
- Araç tutmaları
- İlaç kullanımı (kemoterapi, ağrı kesiciler
- Alkol kullanımı
- Stres ve anksiyete
- Gebelik
- Vertigo, kulak çınlaması
- Migren
- Tansiyon ve şeker düşüklüğü
- Beyin tümörü
- Laktoz intoleransı, çölyak hastalığı
Birçok nedene bağlı olarak gelişen mide bulantısı ardından gelen kusma hissiyle birleşince kişileri son derece huzursuz eder. Bulantıların ardında araba tutması, koku, stres ve hamilelik gibi hafif sebepler olduğu gibi, ciddi hastalıklar da olabilir. Ciddi hastalıkların habercisi olabilen mide bulantısına organik mide bulantısı da denir. Organik mide bulantılarının ardında; gıda zehirlenmesi, beyin tümörü, menenjit, vertigo, bağırsak iltihabı, reflü, migren, gastrit, ülser, apandisit vb. pek çok hastalık olabilmektedir.
Mide Bulantısına Ne İyi Gelir?
Mide bulantılarının çoğu ciddi bir rahatsızlık belirtisi değildir. Bu nedenle kişi mide bulantısına iyi gelen bazı önlemler alarak bu durumdan kurtulabilir. Sürekli tekrar eden ve geçmeyen mide bulantıları için mutlaka uzman bir doktora başvurmak gerekir. Mide bulantısına iyi gelen yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Açık havaya çıkıp, derin derin nefes almak, mide bulantısına iyi gelen şeyler arasındadır. Açık havada yapılan yürüyüşler sizi odaklandığınız mide bulantısından uzaklaştırır.
- Kolonya ya da size iyi hissettiren güzel ve ferahlatan kokular koklanabilir.
- Mide bulantısına baş dönmesi de eklenmişse kendinizi zorlamamalı ve dinlenmelisiniz. Kısa bir uyku ve ya sırt üstü 30 dakika kadar uzanmak bulantısının azalmasına yardımcı olacaktır.
- Bulunduğunuz ortamda kötü kokular varsa oradan hemen uzaklaşın. Baskın kokular mide bulantısının en büyük tetikleyicisidir.
- Mide bulantınıza nelerin neden olabileceğini düşünün. Gıda alerjisine karşın son 12 saatte yediklerinizi aklınızdan geçirin.
- Mide bulantısına iyi gelen çaylar arasında nane–limon gibi bitki çayları gelmektedir.
- İçeceğiniz içecekleri yavaş yavaş midenize baskı yapmadan içmelisiniz.
- Yağlı ve ağır yiyeceklerden uzak durun.
- Yemek yedikten sonra en az 30 dakika yatmayın. Bu aynı zamanda reflüyü de tetikler.
Mide Bulantısı ve Kusma Çeşitleri
Santral Tip
Genellikle görsel ve işitsel sinyaller ile başlar. Ani başlayıp ani kaybolabilen bir hareketle, ya da kötü görünen bir yemeği görmek ya da düşünmekle olan bulantı ve kusmadır.
Periferik Tip
Sindirim sistemi ve diğer organlardan etkilenen kusmadır.
Fizyolojik Tip
Kusma merkezini etkileyen faktörlere yanıt olarak ortaya çıkan işlevsel bir tablodur. Midenin boşalmasının geciktiği durumlarda da görülebilir
Psikojenik Tip
Hastanın kendisi tarafından başlatılabilen, anksiyete oluşturan tehdit edici durumlarda ortaya çıkan bir tür.
Akut Tip
Klinik olarak bir haftadan daha kısa süren kusmalara denir.
Kronik Tip
Bir haftadan daha uzun süren kusmalardır. Akut – bulantı kusmada mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelilerdir. Akut tipi bulantı ve kusmalarda enfeksiyona bağlı nedenler, sindirim sistemi tıkanıklıkları ve zehirlenmeler akla gelmeli. Enfeksiyonun yol açtığı bulantı – kusmaya ateş ve ishal eşlik edebilir. Besinlerin alınmasından 2 – 6 saat sonra şikâyetler belirginleşir. Sindirim sistemi tıkanıklıklarında genelde karın ağrısı da görülür.
Baş Ağrısı Mide Bulantısı Yapar mı?
Baş ağrısı tek başına mide bulantısı yapmaz. Ancak migren tipi baş ağrısı çoğunlukla bulantı ve kusmayı da beraberinde getirir. Migrenin etiyolojisi, beyin zarındaki daralma, kan kışındaki azalma ve sonrasında genişleme ve kan akışında artışla, kanlanmanın düzensizliği meydana gelmekte ve meydana gelen bölgede göreceli bir basınç oluşmaktadır. Beraberinde getirdiği uyarılar nedeniyle mide bulantısı, kusma isteği görülebilir. Migren tedavisi ve önlemleri ile bu durumdan uzaklaşmak mümkündür.
Sürekli Mide Bulantısı Neden Olur?
Sürekli devam eden mide bulantıları olan hastalar mutlaka hekim kontörlünden geçmelidir. Sindirim sistemi kaynaklı uzun süren bulantılara kilo kaybı, halsizlik de ekleniyorsa mide kanserini işaret edebilir. Yıllarca süren mide bulantıları ise sorunun psikolojik olduğunu gösterir. Özellikle mide bulantısına eşlik eden diğer bulguları birlikte değerlendirmek gerekir.
Mide Bulantısın da İshal ve Karın Ağrısı Neden Olur?
Mide bulantısına ishal ve karın ağrısı eşlik ediyorsa mide bağırsak enfeksiyonunu akla getirmek gerekir. Yenilen bir gıda ya da içilen bir sıvı sindirim sistemini bozmuş olabilir. Dışarıdan alınan bir virüs de sinirim sistemini olumsuz etkilemiş olabilir. İshale genelde karın ağrısı eşlik eder. Çünkü ishal, bağırsak hareketlerinin hızlanması sonucunda bağırsak içeriğindeki suyun emilemeyip dışkının sulu biçimde atılmasıdır. Bağırsak hareketleri hızlandığında kramplar, kasılmalar midedekileri bir an önce an önce ilerletmem lazım çabaları ağrı şeklinde kendini hissettirir ve mide bulantısına neden olur. Mide bulantısı ve ishal şikayetleri ortaya çıktığında doktora görünmek gerekmektedir.
Kusmaya çalışmak zararlı mıdır?
Mide bağırsak enfeksiyonu ya da gıda zehirlenmesi gibi mideye giren bir madde sonucunda kişi mide bulantısı çekiyorsa, onu kusmak kişiyi rahatlatabilir. Ama her bulantıda kusma doğal bir süreç olarak gelişmiyorsa kusulmasına gerek yoktur. Örneğin migren gibi bir rahatsızlık sonucu oluşan bulantıyı kişi kendini kusturarak ondan kurtulamaz. Yeme- içmeye bağlı bir bulantı söz konusu olduğunda kusmaya çalışmak normal kabul edilir. Sürekli ve kontrolsüz şekilde kusulduğunda tahrişler, yemek borusunda zedelenmeler, yaralanmalar, yemek borusunda yırtık ve kanamalar olabilir. Özellikle aşırı alkol kullananlarda ve hamilelerde bu duruma sıklıkla rastlanır.
Yorumlar kapalı.