Doğum Kontrol Hapı
Doğum kontrol hapı kullanımına ilk olarak 1960 yılında başlanmıştır. Hormonal doğum kontrol yöntemi dünyada yaklaşık olarak 140 milyon kadın tarafından kullanılmaktadır, bir diğer deyişle 15-49 yaş arasında %13 oranında kullanılmaktadır. Gebelik oluşmasını önlemede oldukça yüksek bir başarısı vardır. Kurallara tam uyularak kullanıldığında gebeliği önlemedeki başarısı %99, tipik kullanımda (hafif aksamalar vb..) ise %91’dir.
Doğum kontrol hapları veya bir diğer deyişle “oral kontraseptif haplar” (OKS olarak kısaltılır) gebelik oluşmasını engellemeye yönelik hormon içeren ilaçlardır. Yumurtlamayı durdurarak ve rahim ağzından rahim içine sperm geçişini önleyerek gebeliği önlerler.
Doğal kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteronun sentetik formlarını içerirler. Çoğu doğum kontrol hapı bu iki hormonu da içerir ve bu nedenle “kombine oral kontraseptif” olarak isimlendirilirler. Bir başka doğum kontrol hapı çeşidi “mini pill” olarak isimlendirilir ve sadece progesteron içerir.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapı kutuları çoğu zaman 21 tane hap içerir, 28 tane içerenleri de bulunmaktadır. Kutuya adetin ilk günü başlanmalıdır ancak ilk 2-3 günü içinde de başlanabilir ve her gün aynı saatlerde bir tane alınarak kutu bitene kadar devam edilir. Kutu bittikten sonra veya bazen bitmeye yakın kanamanız başlayacaktır, bu kanama genellikle OKS’lerin doğal bir etkisi olarak normalden az olabilir. Kutu bittikten sonra 7 gün ara verilir, kanamanız az şekilde devam etse dahi 7 gün aradan sonra yeni kutuya başlanır. Bu sistem hiç bozmadan devam edilmelidir: 21 gün hap, 7 gün ara, 21 gün hap, 7 gün ara şeklinde. Yeni nesil doğum kontrol haplarından bazıları 28 tablet içermektedir, kutuya gene adetin ilk günü başlanır, kutu bittikten sonra hiç ara verilmeden yeni kutuya geçilir, beklenen kanama kutunun son haplarını kullanırken olacaktır.
Doğum Kontrol Haplarının Etkisini Azaltan İlaçlar?
Doğum kontrol haplarını kullanırken kullandığınız bazı ilaçlar etkisini azaltarak istenmeyen gebeliklerle karşılaşmanıza neden olabilirler. Bu ilaçlar şöyle sıralanabilir:
- Rifampin,
- Lopinavir,
- Saquinavir,
- Karbamazepin,
- Topiramate,
- Sarı kantaron (St. John’s wort),
- Griseofulvin,
- Fenobarbital,
- Fenitoin,
- Ritonavir,
- Okskarbazepin,
- Primidon
Bu ilaçlar anti-epileptik, anti HIV, bitkisel antidepresan ilaçlardır. Hapınızı normalde aldığınız saatten 12 saat sonra veya daha geç kullanırsanız, aldıktan sonra kusarsanız etkinliği azalacaktır.
Doğum Kontrol Haplarının Faydaları
Gebelikten 24 saat, 7 gün korurlar, bir çok doğum kontrol yöntemine göre daha iyi korunma sağlarlar, adetlerinizi düzenlerler, tamamen geri dönüşümlü etkileri vardır, bu sayede hapı bıraktıktan çok kısa süre sonra adet düzeniniz eski haline döner ve gebelik planlanabilir. Bazı durumlar için koruyucu etkileri vardır:
- Akne,
- Dış gebelik,
- Kemiklerde zayıflama,
- Endometrium ve over kanseri,
- Anemi,
- Ağrılı adet görme,
- Aşırı adet kanaması gibi durumlarda faydalı ve koruyucu etkileri mevcuttur.
Sadece progesteron içeren hapların kullanımı bazı durumlarda kombine haplara oranla daha güvenlidir. Bu durumlar:
- Östrojenin tolere edilemediği durumlar,
- Sigara içenler,
- 35 yaş üzeri olanlar,
- Emzirmek isteyenler
- Damarlarda pıhtı oluşumu
Doğum Kontrol Haplarının Zararları
OKS’ler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumazlar, dolayısıyla bu enfeksiyonlara karşı korunmada ek olarak kondom kullanmanız gereklidir. Her gün aynı saatlerde unutulmadan alınmaları gereklidir ve kutu bittikten sonra yeni kutunun elinizde hazır bulunması gerekir.
Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri
- Bulantı,
- Ara kanama,
- Baş ağrısı,
- Cinsel istekte azalma,
- Meme hassasiyeti,
- Duygu-durum değişiklikleri
Bu gibi istenmeyen yan etkiler olarak karşımıza çıkabilir, bu durumlar genellikle birkaç ay içinde düzelir, eğer düzelmiyorsa doktorunuzla tekrar görüşmeniz gereklidir, başka bir hap çeşidi veya doğum kontrol yöntemi belirlenebilir.
Doğum kontrol haplarının, özellikle kombine oral kontraseptif kullanımının ciddi bir riski pıhtı oluşma riskinde artıştır. Pıhtı oluşması derin ven trombozu, kalp krizi, inme ve akciğer embolisi ile sonuçlanabilir. Ancak bu risk oldukça düşüktür, bir yıllık OKS kullanımında on bin kadından on tanesinden azında pıhtı oluşumu saptanmaktadır. Bu risk gebelik sırasında ve doğumdan hemen sonraki pıhtı oluşum riskinizden daha azdır. Pıhtı oluşma riskinizi arttıran durumlar: aşırı kilolu olma, yüksek tansiyon, hareketsiz yaşantı sürmek, sigara içmek, ailede damar tıkanıklığı ve pıhtı öyküsü bulunması olarak sıralanabilir.
Pıhtı oluşma şüphesi uyandırabilecek belirtiler konusunda duyarlı olmak gereklidir, bunlar:
- Ciddi karın veya mide ağrısı,
- Öksürük ve nefes darlığı ile beraber göğüs ağrısı,
- Şiddetli baş ağrısı-baş dönmesi,
- Görme bulanıklığı veya kaybı,
- Konuşma sorunu,
- Şiddetli bacak ağrısı.
Doğum kontrol Hapı Ne Zaman Korumaya Başlar?
OKS’ler doğru şekilde kullanıldığında ilk kutudan itibaren korumaya başlarlar.
Doğum kontrol hapları genç kızlarda çeşitli nedenlerden dolayı doğum kontrol hapı kullanılabilir.
Doğum kontrol Hapı Ne Zaman Kullanılmaz?
Doğumdan hemen sonraki ilk 6 hafta içinde,
- 35 yaş üstü ve sigara içenlerde,
- Hipertansiyon rahatsızlığı,
- Damar tıkanıklığı öyküsü,
- İskemik kalp hastalığı,
- İnme öyküsü,
- Komplike kalp kapak hastalığı,
- Nörolojik semptomlarla beraber migreni,
- Meme kanseri,
- Komplikasyonlar ile beraber olan diyabet rahatsızlığı,
- Karaciğer tümörü
Doğum Kontrol Hapıları Başka Hangi Nedenlerle Kullanılır?
- OKS’ler polikistik over sendromu,
- Endometriozis,
- Adet olamama,
- Ağrılı adet görme,
- Premenstrüel sendrom,
- Aşırı adet kanaması
- Akne tedavisinde kullanılmaktadır.
Doğum Kontrol Hapları Kanserden Korur mu?
Doğum kontrol hapı kullanılmasının yumurtalık, endometrium ve kolon kanserinden koruyucu etkisi vardır. Hiç OKS kullanmayanlarla karşılaştırıldığında OKS kullananlarda yumurtalık kanseri riski %30-50 azalmaktadır, hap bırakıldıktan 30 yıl sonrasına kadar da koruyucu etkisi devam edebilmektedir. Endometrium kanseri riskinde yaklaşık olarak %30 oranında azalma yapmaktadır. Kolorektal kanserlerde %15-20 arası bir azalmaya neden olmaktadır.
Doğum Kontrol Hapları Kullanımı Kilo Aldırır mı?
Doğum kontrol hapları ilk çıktığı zamanlarda içerdikleri hormon dozları oldukça yüksekti, içeriğindeki bazı hormonların iştah açıcı ve su tutucu etkisi bulunduğu bilinmektedir, dolayısıyla hem iştah açarak hem de su tutup ödeme neden olarak kilo artışına sebep olabilmekteydiler. Ancak günümüzde kullanılan yeni nesil doğum kontrol haplarının içerdiği hormon miktarı çok düşüktür, bu nedenle böyle bir etki göstermeleri düşük olasılıktır. Kullanımın ilk hafta veya aylarında kiloda bir artış oluyorsa bu durum vücutta su tutulmasına bağlı ödem kaynaklıdır. Eğer kilo artışı daha ileri dönemlerde oluyorsa başka bir nedene bağlı olduğu düşünülmelidir.
YAZZ Doğum Kontrol Hapı Kullanıcı Yorumları
- yeni nesil doğum kontrol hapı. diğerlerine göre daha az hormon içerdiği için adet düzensizliği için kullanılıyor aynı zamanda diğer doğum kontrol haplarından farklı olarak, bu ilacı ara vermeden kullanırsınız. 24 pembis hap, 4 tane beyaz hap içerir bu ilaç. bu 4 ilaç etkin madde içermez. genelde 2. ya da 3. beyaz hapın gününde kanama görünür.
- mide bulantısı yaptığı için, gece içilmesi öneriliyor. ama ben gece içince sabah bulantım oluyor, ondan akşama doğru içiyorum bi’ seycikler olmuyor. tabii bünyeden bünyeye değişir.
- valla yan etki denmez, en azından benim gibi küçük göğüslüler için, göğüsleri büyütüyor biraççık, böyle diri diri oluyor. ))
- kilo aldırıyor, ne biçim kilo aldırdı bana :(… boğazımı tutamadığım için bu ilaca bok atıyor olabilirim tabii bilemiyorum.
- selülüt de yapar, çok pis yapar ama su içerek bu etkisinden az da olsa kaçılabilir
- polikistik over sendromu nedeniyle yazz kullanmaya başlarken jinekolog, hafif bir ilaç olduğu için ara kanama olabileceğini, telaşlanmamamı söylemişti. gerçekten de ilk ay ara kanama oldu. 3,5 yıl düzenli kullanımda reglim azalarak yok oldu. 6aylık aradan sonra geçen ay yine başladım yine ilk ayda ara kanama oldu. regl düzenleme ve azaltma, pms yok etme dışında bir etkisini, tepkisini görmediğim ilaç.
- ilk kullandığımda hiç problem yaşamadığım, hatta ilk göz ağrım olarak en sevdiğim, hiç yan etkisini görmediğim doğum kontrol ilacıydı. arada çok kısa süre yasmin kullandım ve yasmin sayesinde 6 gün süren adetim 3 güne düşüyordu. sevinçlerden havalara uçtuğum dönemdi. uzun bir aradan sonra yazz ile tekrar doğum kontrolüne geri döndüm. ama bu sefer reglim başlamadan çok önceleri kanama başlıyor. adet olduğum günü de sayınca yine 6-7 günü buluyor. bu sebeple tavır aldım, sinir oldum bu ilaca.
- 1 sene kullandım bu küçük pembe hapları. kilo aldırmadığını düşünmüştüm kullanmadığım süre içinde ama bıraktıktan sonra vücudumdan baya bir ödem gidince anladım ki şişirmiş beni. ve 45 kg bünyeme selülit hediye etmiştir. düzenli spor yaparım ama hala tamamen kurtulamadım şu meretlerden.
- hakkında hep olumsuz şeyler yazılmış ama bir pko hastası olarak doğum kontrol haplarının her türünü denedim. bana en iyi gelen yazz oldu. ne reglim bir gün sekiyor ne de vücudumda ödem yaptı. hatta ilacı bıraktığım dönemlerde iki katı kilo aldım. i̇lacı alınca vermeye başladım.
- 4 sene once ve 2 sene once olmak uzere toplam 2 kere almayi denedim, 2sinde de benim bunyeme asiri mide bulantisi ve bas donmesi yaptigi icin en fazla 10 gun dayanabildim. ve guya en hafifi, en “hormonsuzu” bu demislerdi…
- saglik probleminiz yoksa hormonlarinizla oynamayin, dusuk doz da olsa hepsi uzun vadede yan etkisi olan ilaclar. en guzeli ve en sagliklisi partnerinizin ya da sizin fiziksel olarak korunmasi. ya da emin ellerde yaptirmak kosuluyla hormonsuz spiraller. ama kan yoluyla bulasan hastaliklari, ya da mantar gibi enfeksiyonlari onlemeyecegi icin benim tavsiyem sizin ya da partnerinizin kondom kullanmasi (evet, kadinlar icin olan versiyonu da var!)
- kullandığım dönem zaten büyük olan göğüslerimi iki katına çıkarmış olan hap. vücuttaki ödemleri atıyor ve sırf bu yüzden bile kullanmaya devam edebilirdim ama göğüslerim öyle devasa oldu ki bırakmak zorunda kaldım.
- pco sebebiyle kullandığım ilaç. resmen hayatımı değiştirdi. her sabah yeni bir sivilceyle uyanan beni bu dertten kurtardı. 40 günde bir adet olurken normal düzene soktu. goguslerimi büyüttü. bende kiloya, mide bulantilarina ve ara kanamalara sebep olmadi. fakat hic mi yan etkisi yok derseniz migreni artırdığını rahatlıkla söyleyebilirim.bu da zaten prospektusunde de yazıyor.
- yasmin’den farkı, 0.01 mg daha az dozda yapay östrojen bulundurmasıdır. bu sebepten, sivilce için tekrar doğum kontrol hapına başlayacak olursam(ki ciddi ciddi düşünüyorum) seçimimi kendisinden yana yapacağım.
- efenim kendisini 1 ay boyunca kullanıp sevgili yasmin’ime geri döndüm. çünkü kullandığım ayda “mood swing” yaptı ve göğüslerim kocaman oldu. yasmin’de göğüs büyümesi harici yan etki görmemiştim ben, onda da bu kadar büyümemişti. sivilceye etkileri aşağı yukarı aynı. yalnız ana maddeleri aynı olduğu için yasmin’le muadil olduklarını düşünerek hata etmişim. östrojenin 0,01 mg azalması demek, vücuda verilen hormon oranlarının değişmesi demek. hormonlar garip şeyler, biri azalınca öteki artıyor falan. o yüzden yasmin’le aynı ilaç değil bu. birinden memnun kalmayan ötekinden kalabilir.
- i̇lacı bir buçuk nerdeyse 2 senedir kullanıyorum. başladığım ilk iki hafta yaptığı mide bulantısı duygu değişikliği dışında hiçbir yan etkisini görmedim. i̇laca başlamadan önce 10 gün süren ve ne zaman olacağım hiç belli olmayan çok düzensiz bir regl döngüm vardı. şimdi her 27 günde bir oluyorum 5 ya da 6 gün sürüyor. ağrı sizi her şeyi aldı götürdü. ben çok memnunum. ayrıca sigara kullanıyorum ve 30 yaşın bayağı altındayım. dolayısıyla bu açıdan da bi sıkıntı yaşamadım.
Yorumlar kapalı.