Sırt Ağrılarına Dikkat
Fibromiyalji yani yumuşak dokuda oluşan romatizmal ağrılar, 25-55 yaşları arasında ve daha çok kadınlarda sıklıkla görülüyor. Çocukluk döneminde de ortaya çıkabilen hastalık; kaslarda ağrı ve hassasiyet, uyku bozukluğu, yorgunluk, halsizlik ve sabahları “tutulma” hissi ile uyanma gibi belirtiler gösteriyor.
Fibromiyalji Sendromu Nedir?
Fibromiyalji sendromu kas-iskelet sisteminde uzun süreli olabilen, vücutta yaygın ağrı ve hassasiyete yol açan bir yumuşak doku romatizmasıdır. Uzun süreli ağrı ve özürlülüğe yol açan sendromlar arasında fibromiyalji sendromu iş gücü kaybı ve ilaç-tedavi masrafları açısından ön sıralarda yer almaktadır. Bazen yumuşak doku romatizması yada kas romatizması olarak adlandırılmaktadır.
Fibromiyalji Sendromu Neden Oluşur?
Fibromiyalji sendromu’nun neden geliştiği tam olarak bilinememektedir. Yapılan araştırmalarda bazı teoriler ileri sürülmüştür. Bu teoriler, uyku bozukluğu, ağrı algılama bozukluğu, santral sinir sisteminde nörotransmitter denilen maddelerin dengesizliği, sinir sistemi ve hormonal sistem bozukluğu, kas ve kas işlevlerinde bozukluk, sempatik sistemin aşırı çalışması olarak sıralanabilir.
Fibromiyalji Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Fibromiyalji teşhisinin konulması çok da kolay değildir; çünkü hastalığa özgü bir laboratuvar testi yoktur. Benzer şikayetleri yapabilecek başka bir hastalığın olmadığından emin olmak gerekir. Hasta hekim tarafından dikkatlice muayene edilmeli, gerekiyorsa biyokimya ve kan tahlilleri istenmeli ve tiroid fonksiyon testleri yaptırılmalıdır. Genelde uzun süren kas-iskelet sistemi ağrısı ile birlikte yorgunluk ve vücudun belirli bölgelerindeki hassas noktaların varlığı ile fibromiyalji sendromu tanısı konulur.
Kas İskelet Sistemine Ait Belirtiler
Ağrı, tutukluk, yumuşak dokularda şişlik hissi olarak sıralanabilir.
Kas İskelet Sistemi Dışı Belirtiler
Yorgunluk, sabah tutukluğu, uyku bozukluğu, uyuşukluklar, kas iskelet sistemi dışındaki belirtileri oluşturmaktadır.
Eşlik Eden Belirtiler
Duygusal değişkenlik, baş ağrısı, adet dönemi ağrıları, ishal ve kabızlık, kuru göz belirtileri, raynaud fenomeni (el ve ayaklarda soğukta oluşan renk değişikliği)
Ailesel ve Çevresel Faktörler Fibromiyalji oluşumunda etkili
Fibromiyalji, nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte eğitim ve ekonomik düzeyi ortalamanın üzerinde olan kişilerde daha sık görülmektedir. Hastalığı olan kişilerin birinci derece yakınlarında da görülme sıklığı artmaktadır. Uyku bozuklukları, düşme ya da motorlu araç kazası gibi büyük fiziksel travmalar, ruhsal travmalar, bazı viral hastalıklar, romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi bazı romatizmal hastalıkların fibromiyaljiyi tetikleyen faktörler olduğu bilinmektedir.
Depresyona neden olabilir
Ağrı ve yaygın ağrı fibromiyaljide en sık karşılaşılan şikayetlerdir. Ağrılar genellikle vücudun daha çok kullanılan boyun ve bel bölgesinde yoğun hissedilir. Omuz, dirsek, diz ve ellerde de hissedilebilir. Hastalar vücudunun bir tarafının diğer taraftan daha çok ağrıdığını ifade eder.
Nadiren el ve ayaklarda şişlik olabilir. Hastaların yarısında gerilim tipi baş ağrısı vardır. Sık idrara çıkma ve acil idrar yapma gereksinimi doğar. Çene eklemi ağrıları, kramplar ve kulak çınlamaları da görülebilir. Bazı hastalarda depresyon ve benzeri şikayetlere de ortaya çıkabilir.
Fibromiyalji Belirtleri
- Uyku bozukluğu
- Sabahları yorgun kalkma
- Karın ve göğüs ağrısı
- Ellerde uyuşma
- Kabızlık veya ishal
- Mide ağrısı
- Adet dönemi ağrıları
- Nefes almada zorlanma
- Çabuk sinirlenme
Fibromiyalji de Egzersiz
Fibromiyaljide fiziksel egzersiz tedavide çok önemlidir. Birçok çalışmada en etkili tedavinin, düşük yoğunluktaki aerobik olduğu kanıtlanmıştır. Bununla birlikte her hasta için her egzersiz uygun değildir. Fibromiyalji hastalarında ağrının rahatlatılması ve yaşam kalitesinin artırılmasında genellikle yüzmenin etkili olduğu belirtilmiştir. Özellikle açık havada yapılan tempolu yürüyüşler, hastalıkta görülen şikayetlerin giderilmesi konusunda en az yüzme kadar etkilidir. Gevşeme ve germe egzersizleri, bisiklete binme ve su aerobiği gibi aktivitelerden de yararlanılabilir.
Uyku Kaçıran Alışkanlıklardan Uzak Durulmalı
Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanılan ilaçlar, ağrıyı azaltmak, yorgunluğu gidermek, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek amacıyla kullanılır. Bu yüzden yatmadan önce uykuyu etkileyecek alkol, sigara, çay, kola, kahve gibi maddeler tüketilmemelidir.
Antidepresan ve ağrı kesici olmak üzere, uyku düzenleyici ve kas gevşetici ilaçlar ile tedavi planlanır. Bunun dışında hassas noktalar üzerine lokal enjeksiyonlar yapılabilir. Fizik tedavide sıcak uygulama, derin ısıtıcılar, ağrı kesici özelliği olan elektriksel stimülasyon ve masaj ile olumlu sonuçlar alınmaktadır. Ayrıca hastalara kaplıca kürleri önerilir.
Fibromiyalji için risk faktörleri nelerdir?
Cinsiyet
Erkeklere göre kadınlarda daha fazla oranda görülür.
Yaş
En sık erken ve orta yetişkin dönemde görülür. Ancak çocuklarda ve daha yaşlılarda da görülebilir.
Uyku düzeninin bozulması
Fibromiyalji sendromunu nasıl etkilediği tam olarak bilinmemektedir. Kas spazmı ve huzursuz bacak sendromu (Bacaklarda ortaya çıkan, tam olarak tarif edilemeyen ve uykuya dalmaya engel olan garip duyu hissi) veya uyku apne sendromu (uykudayken solunumun kısa süreli durması) ile birlikte olabilir.
Aile öyküsü
Bu hastalık, aile öyküsü olanlarda daha fazla görülmektedir.
Romatizmal hastalıklar
Romatoid artrit, lupus veya ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıkların varlığı fibromiyaljiye yatkınlık oluşturabilir.
Fibromiyalji nasıl tedavi edilir?
Her hastalıkta olduğu gibi hastanın bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir. Hastaya sanıldığının aksine hastalığının “gerçek” olduğunu, ancak sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır. Tedavi uzun sürebilir ve bulgularda belirgin düzelme olana kadar hekimin düzenli takibi gerekebilir. Fibromiyaljinin tedavisinin temelini ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulamaları oluşturmaktadır. Hastanın öncelikle bu hastalığın uzun süreli bir hastalık olduğunu ve ağrının sürekli olmasına rağmen, vücuda zarar vermediği anlatılmalıdır.
İlaç Tedavisinde
Antidepresanlar, kas gevşeticiler, ağrı kesiciler, uyku düzenleyici ilaçlar, magnezyum tedavileri genellikle uygulanmaktadır. Son zamanlarda antioksidan özelliği olan vitaminlerinde bu hastalıkta yararlı olduğu gösterilmiştir. Uzman hekim tarafından uygulanan tetik nokta enjeksiyonları fibromiyaljide oldukça etkilidir.
Fizik Tedavi
Fizik tedavi uygulamalarında ise sıcak paketler, derin ısıtıcılar ve ağrı kesici özelliği olan elektriksel stimülasyon ile olumlu sonuçlar alınmaktadır. Egzersiz hastalıkta en önemli tedavi ve korunma yöntemidir. Özellikle gevşeme ve germe egzersizleri, yürüyüş, yüzme ve bisiklete binme oldukça etkilidir. Egzersiz tipi ve şiddeti hastaya göre ayarlanmalıdır. Kas gerginliklerinin azaltılmasında masaj gevşeme ve basınç teknikleri olumlu etkiler sağlar. Hastalara ayrıca kendilerine ve sağlıklarına daha çok zaman ayırmaları, yoğun çalışma sırasında sık sık ara vermeleri, günlük işlerinde kendilerini fazla zorlamamaları önerilmelidir.
Yorumlar kapalı.